เนื่องจากมูลนิธิฟริดิช เนามันน์ ที่ให้ทุนมาสัมมนาครั้งนี้เป็นหนึ่งมูลนิธิการเมืองของเยอรมัน ต้องย้อนความไปว่าที่เยอรมัน รัฐสภาเยอรมันจะให้ทุนกับพรรคการเมืองเพื่อทำหน้าที่ให้การศึกษาภาคพลเมือง (civic education) ตามแนวทางอุดมการณ์ของพรรคการเมืองนั้น ๆ โดยทุนที่ได้จากรัฐสภา จะแปรผันไปตามที่นั่งที่พรรคการเมืองนั้นๆ ชนะเลือกตั้งมา ขณะนี้เยอรมันมีมูลนิธิพรรคการเมือง 8 มูลนิธิ

มูลนิธิฟริดิช เนามันน์ เป็นมูลนิธิภายได้พรรคเสรีนิยมประชาธิปไตยของเยอรมัน (Free Democratic Party)

แน่นอนว่าทฤษฎีที่ว่าเป็นทฤษฎีว่าด้วยเสรีนิยม ซึ่งเชื่อมกับการทำงานการเมืองท้องถิ่น

เสรีนิยมประชาธิปไตย ยึดหลักใหญ่ๆ อยู่ซึ่งแน่นอนว่าคือหลักสิทธิ เสรีภาพ ความเท่าเทียม ความยุติธรรม หลักนิติรัฐ นิติธรรม ตลาดเสรี ที่มีการแข่งขันที่เป็นธรรม บางเรื่องที่เราอาจนึกไม่ถึงว่าเสรีนิยมที่เยอรมัน มีบางหลักการนี้ด้วยคือ รัฐสวัสดิการ และ การสนับสนุนให้เกิดความเท่าเทียม (subsidiarity)

ดังนั้นกิจกรรมช่วงแรกเราพยายามทำความเข้าใจหลักการต่างๆ เหล่านี้ ส่วนในช่วงบ่ายก็มาคิดว่าท้องถิ่นมีแนวปฏิบัติอย่างไรบ้างที่จะให้เข้ากับหลักการเหล่านี้ โดยให้แยกไปคิดเป็นกลุ่มๆ ซึ่งส่วนใหญ่พูดไปในแนวทางเดียวกัน คือนโยบายท้องถิ่นเรื่องการมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็น Open data เพื่อความโปร่งใส e-service การให้ประชาชนทุกระดับมามีส่วนร่วมในการคัดสินใจของผู้บริหารท้องถิ่น เช่น สภาเยาวชนท้องถิ่น หรือการจัดการงบประมาณแบบมีส่วนร่วม และการคิดถึงสัดส่วนที่หลากหลายในสภาของเมืองเป็นต้น

หลายคนคงทราบว่า อุดมการณ์แบบพรรคอนาคตใหม่ จนมาเป็นก้าวไกล คือสังคมนิยมประชาธิปไตย ทำไมถึงไปกับทางเสรีนิยม ก็ต้องบอกว่าข้อดีของประชาธิปไตยคือทุกคนมีสิทธิแสดงความเห็นและถกเถียงกันได้ โดยไม่ใช้ความรุนแรงทั้งแบบมองเห็น และ มองไม่เห็น ถ้าเรื่องไหนเห็นไม่ตรงกัน เช่น การให้เอกชนมาทำขนส่งมวลชนแทนภาครัฐ ก็ควรถกเถียงกันบนข้อมูลที่เปิดเผยเพื่อหาทางออก

อีกปัญหาคือพรรคการเมืองบ้านเรา แม้พรรคที่ใช้ชื่อว่าประชาธิปไตย ก็กลายเป็นพรรคการเมืองฝ่ายขวา สนับเรื่องอำนาจนิยม ไม่ยึดหลักเสรีภาพใดๆ พรรคที่คิดว่าเป็นฝ่ายซ้ายในบ้านเรา โทนจริงๆ ในประเทศประชาธิปไตยกลับดูเป็นกลางๆ มาทางเสรีนิยม ดังนั้นหากยึดหลักการที่ว่ามา แล้วทำให้การบริหารท้องถิ่นโปร่งใส มีส่วนร่วม ปกป้องสิทธิของประชาชน บนหลักความเท่าเทียม นิติรัฐ นิติธรรม ก็เป็นเรื่องที่ดี และ เราก็อยากไปให้ถึงจัดนั้น